گذارساختار سنی جمعیت کشورازجوانی به سالخوردگی و شناخت تطبیقی شاخص های سالخوردگی جمعیت استان ها وعوامل موثر بر آن باتأکید بر داده های سرشماری 1385

چکیده امروزه یکی ازمسایل عمده جمعیتی عموما درکشورهای جهان موضوع سالخوردگی جمعیت وپیامدهای ناشی ازآن است. درحال حاضرکشورایران نیزمرحله ی گذارساختارسنی جمعیت ازجوانی به سالخوردگی را تجربه میکند.با اینکه جمعیت سالمند سهم کمی از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده است اما فزونی سرعت رشدجمعیت سالمند در مقایسه با رشد جمعیت کل کشور وپیش بینی افزایش تعداد و سهم سالخوردگان(جمعیت 60 سال و بالاتر) در سال های آینده لزوم برنامه ریزی برای کنترل مسایل مربوط به این گروه از جمعیت را مورد تأکید قرار می دهد.هدف این پژوهش بررسی سطح و روند جمعیت 60سال وبالاتر ایران،نسبت جنسی سالمندان،رشد جمعیت سالمند،شاخص سالمندی ونسبت وابستگی و ویژگیهای اجتماعی- اقتصادی سالمندان (وضع سواد، وضع فعالیت و وضع زناشویی) می باشد.برای دستیابی به این هدف به مطالعه اسنادی داده های سرشماری عمومی نفوس ومسکن مرکز آمار ایران طی سال های 85-1335 پرداخته شده است. همچنین برای بررسی عوامل موثر بر سالخورده شدن جمعیت از آزمون همبستگی دو متغیره و رگرسیون استفاده شده است و تأثیر باروری کل و امید زندگی بر شاخص سالخوردگی در مناطق شهری و روستایی مورد مطالعه قرار گرفته است . شاخص های مهم جمعیتی و ویژگی های اجتماعی-اقتصادی همچون نسبت سالمندی،نسبت جنسی سالمندان،رشد جمعیت سالمندان،شاخص سالمندی ، نسبت وابستگی،میزان سواد و میزان فعالیت سالمندان برای سال 1385 در ایران به ترتیب برابر 3/7% ، 108، 7/2%، 29 ،4/7 ،32% و 25% برآورد شده است.با توجه به آهنگ پرشتاب کاهش باروری ایران طی دو دهه اخیر، پیش بینی می شود حرکت به سمت سالخوردگی جمعیت تسریع شود وبااستناد به روندهای مشاهده شده ی باروری ،امید زندگی ومرگ ومیر ونگاهی به محتمل ترین مسیرهای تغییر آنها در آینده برآورد می شود که شروع قرن پانزدهم شمسی سرآغاز روند رو به افزایش جمعیت سالخورده در ایران باشد. کلید واژه ها:سالمندی، نسبت جنسی سالمندان،رشد جمعیت سالمند ،شاخص سالمندی ،نسبت وابستگی، باروری کل، امید زندگی